Рак оорусу кандай болот

Кезектеги макалада "рак оорусу кантип пайда болот", деги эле онкологиялык оорулардын башаты эмнеде? Онкологиялык оорлар организмдин ички жана тышкы элиниминация факторлорунун натыйжасы. Рак оорусуна жакындык адамдарда генетикалык жактан, өзүн-өзү алып жүрүү, адам тарбиясы менен шартталат, ал эми оору өзү айлана чөйрөнүн канцерогендик факторлору менен башталат. Бирок эффективдүү иш-аракеттер ылайыктуу эмес генетикалуу адамдарда онкологиянын пайда болуусун алдын алат. Муну менен бир уруктуу эгиздердин бирөөсү рак оорусу менен ооруп калуусу түшүндүрүлөт. изилдөөлөр көрсөткөндөй өзүн-өзү алып жүрүүнүн эффективдү болбошу алардын жашоодон ырахат ала албай, стресс абалда жашоосу болгон. Макала абдан түшүнүксүз болуп жатса керек, аягына чейин окуй берсеңиз кичине түшүнүктүү болот. Айла жок абалда болуу, терс эмоционалдык санаалар, депрессиялар, психикалык травмалар, кор болгон күн тартиби, зыяндуу адаттар, туура эмес тамактануу, начар экология - ушунун баары жана башкалар адамдын психикалык жана физикалык кубатын жок кылат. Тышкы факторлорго туура эмес таасирденип, өзүнүн психикалык абалын башкара албай, стресстик абалдан чыга албай, турмуштун ырахатына бата албаган адамдар бул оору алдында абдан алсыз болот. Эмнеге мындай болот? Жообу эң жөнөкөй: стресске алсыз болгон адамдардын мээсине (борбордук нерв системасы) организмде болуп жаткан процесстерди башкарууга мээсинин ресурсу жетишпей баштайт, анткени мындай адамдар стресстик кырдаалдардан кантип чыгуунунун үстүндө дайыма изденүүдө болот, дагы болгон энергиясын ушуга жумшай берет.

Онкологиялык оорулардын пайда болуусундагы вегетативдик нерв системасынын функцияларынын бузулушу маанилүү рол ойноорун 20-кылымдын экинчи жарымында америкалык окумуштуулар Карл жана Стефани Саймондор аныктап, тастыкташкан. Бул изилдөөлөр үчүн алар Нобель сыйлыгын алышкан. "рак оорусу кантип пайда болот" деген суроого аз да болсо, илимий жактагы жооп кыскачасы.

Билесиңерби, адам баласынын организминде ар бир секунда сайын бир нече мутанттык клеткалар пайда болот. Элестеткиле, күн сайын ар бирибизде миллиондогон клеткалар пайда болуп зыяндуу шишиктер менен биригип бизди өлүмгө учуратышы мүмкүн. Бирок рак оорусу менен баары эле ооруй бербейт. Эмнеге? бул макаланын башында айтылып өткөн жашоо шарттары менен шартталат. Туура иштеген мээ - организмде болуп жаткан бардык процесстерди башкарат - дайыма иммундук жана эндокриндик системаны башкарат, туура иштеген мээ мутант-клеткаларды жок кылууга жоопкерчиликтүү. Туура иштеген мээ организмде өлүмгө учуратуучу шишиктерге жол бербейт.

Эгер мээ өз функциясын эффективдүү акткара албай калганда Карл жана Стефани аныктаган онкологиянын өнүгүү модели жакшы көрсөтүп турат.

Бул моделди жөнөкөйлөштүрүп караганда ал мындай:
1.Стресстерден биздин мээ туура эмес иштеп баштайт.
2.Иммунитет мээ тарабынан туура көзөмөлдөнбөй, ал дагы туура эмес иштеп баштайт.
3.Адам организминде дайыма пайда болуп туруучу рак клеткалары иммунитет тарабынан жок кылынбай, шишик түрүндө чогулат.
4.Анан рак оорусу

Рак оорусунун, негизи онкологиялык оорулардын ушундай мүнөздө пайда болуу табияты бар экен, "рак оорусу кантип пайда болот" дегенде бирден-бир стресс себепчи экенине ынандык. Ал эми бул ооруну кандай даарылоо керек, бул оорунун түрлөрү кандай, бул башка кеп. Рак оорусу жонундо маалымат ушундай, рак оорусу деген эмне суроосуна эми жоопти сиз билесиз.

Рактын пайда болушу

Рак — бул организмдин каалаган бөлүгүн дартка чалдыктыруучу 100дөн ашык оорунун жалпы аталышы. Шишик кайсы органда пайда болгонун карап, ошол органдын рагы деген аталышка ээ болот. Мисалы, теринин рагы, кандын рагы ж.б. болуп бөлүнөт. Оорунун аталышы шишиктин рактын буттары сымал тегерегиндеги клеткаларды да чапчып, жайылып өскөндүгүнөн улам аталган.

Ракты онкология илими изилдейт. Статистикага таянсак, жыл сайын дүйнө жүзү боюнча болжол менен он миллионго жакын адам рак илдетинен жабыркап, алардын 8 миллиону бул оорудан көз жумат.

Рак бир гана клеткадан өсүп чыгат. Адамдын организми болжол менен 15 миллион клеткадан турат. Нормалдуу клеткалар мыйзам ченемдүүлүк менен өсөт, бөлүнүп, көбөйөт жана убактысы келгенде өлөт. Клетканын бөлүнүп, көбөйүшү клеткалардын өлгөн санына жараша болот. Бул процесс организм тарабынан катуу көзөмөлгө алынып турат. Ал эми клетканын бөлүнүп, көбөйүүсү жана өсүүсү бир органда тезирээк, экинчисинде жайыраак журөт.

Өзгөчө териде, ичегиде, лимфатикалык системада, сөөктө клеткалардын өсүп, бөлүнүп, көбөйүшү батыраак жүрөт.

Бирок, Физикалык (мисалы, ультрафиолеттик нурлары, радиация), химиялык фактор (канцорегендүү кошулмалар: түтүн, ыш, асбест ж.б.), биологиялык (мисалы, вирустар) факторлордун таасири менен дененин бир жериндеги клетканын түзүлүшү өзгөрүп, клетка көзөмөлсүз бөлүнүп, көбөйө баштаган учурда кездешет. Дал ушул мезгили жетсе да, өлбөй, бөлүнүп, көбөйө баштаган клетка рак клеткасы деп аталат.

Мындай клетка бөлүнүп, көбөйүп олтуруп, шишикти пайда кылат. Шишик коңшу органдарга жайылып кеткенге чейин жетет. Ушинтип болгону бир гана өзгөрүүгө туш келген шишик келип чыгат да, рак оорусуна айланат. Кээде иммунитеттин төмөндөп кетишинен да рак клеткасы пайда болот.

Рак оорусунун түрлөрү

Рак залалдуу жана залалсыз болуп эки түргө бөлүнөт. Залалдуу шишик залалсыз шишикке караганда бат өсөт жана дарылоо кыйынга турат. Залалсыз шишикке кабылгандардын 95 пайызынын заманбап дарылоо ыкмаларынын арты менен толук сакайып кетүү мүмкүнчүлүктөрү бар. Рак узак стадиялуу оору. Ашказандагы, өпкөдөгү, сүт безиндеги шишиктин диаметри 1,5 сантиметрге өсүп жетилиши үчүн 5-10 жыл керектелет.

Органдардын ракка кабылышынын себептери ар кандай. Мисалы, ашказан алдындагы бездин рагы. Бул күнүмдүк тамак-ашка малдын майын көп колдонуудан келип чыгат. Андыктан, эт менен майды азыраак колдонуу керектигин унутпаңыз. Табарсыктын рагынын келип чыгышы окумуштуулардын изилдөөлөрүнө караганда, тамекини көп чегүүдөн улам пайда болот. Ашказан рагы тамак-ашка крахмалды (нан, картошка, ун азыктарын) көп колдонуп, жашылча-жемиштерди аз колдонгондон келип чыгат. Тез даярдалчу азыктар, чизбургер, хот-дог, куурдак, шишкебектин түрлөрү да ашказанды дүүлүктүрүп, рак клеткаларынын пайда болушуна алып келет.

Боордун рагынын пайда болушуна афлотоксин уусу себепкер. Аталган уу организмге грибок оорусуна чалдыккан дан-өсүмдүктөрүнөн жасалган тамак-аш аркылуу кирет. Жер жаңгактардын түрлөрүндө да бул уу болушу ыктымал.

Урук өсүүчү бездин рагы малдын майын көп колдонуудан келип чыгат. Анткени, малдын майы кандагы жыныс гормонунун деңгээлин жогорулатып, рактын чыгышын шарттайт. Андыктан, ооруну алдын алуу үчүн тамак-ашка өсүмдүк менен балыктын майын көп колдонуу керек.

Сүт безинин (эмчектин) рагынын пайда болушун жыныс гормону эстроген шарттайт.

Аял кеч төрөсө эмчек рагына кабылышы мүмкүн. 18 жашында төрөгөндөргө караганда 30 жашында төрөгөндөрдө бул оору 3 эсе көп кездешет. Мунун себеби, курсактагы түйүлдүк аялды рактан сактоочу белокту иштеп чыгара тургандыгы менен түшүндүрүлөт.

Рак илдетин дарылоо

Нур терапиясы. Бул шишикти рентген нурлары менен нурландыруу. Мында рактын клеткалары өлүп, организмдин клеткалары зыянга учурабай калат.

Химия терапиясы. Бул химиялык дарылардын таасири менен шишиктин өсүүсүн басаңдатып, токтотуп, жок кылуу.

Гормон терапиясы. Эмчектин рагы менен урук чыктагыч безинин рагын айыктырууда гормоналдык дарылар кеңири колдонулат.

Операция. Шишик кесилип алынып салынат. Операциядан соң, адам айыккыча дарыгердин көзөмөлүндө болот.

Рактын алгачкы белгилери

Рак клеткалары адамдын абалын начарлатып, шалдыроого, табиттин жоголушуна, арыктоого алып келүүчү уу заттарды бөлүп чыгарат. Ошондуктан, адам жогоркудай абалга кабылса, сөзсүз дарыгерге кайрылып, текшерилүүсү зарыл. Бул адамда рак оорусу бар болсо, убакытты өткөрүп жибербей дарыланууга тийиш.

Рак ооруларынын алдын алса болобу?

Рак бир эле оору эмес, бул онкологиялык оорулар тобунун жалпы аталышы. Бул терминди биз адатта өлүмгө чыккан өкүм катары кабыл алабыз, бирок залалдуу шишиктердин бардыгы эле өлүм менен аяктабашын заманбап медицина далилдеди. Адистердин айтымында, биздин ар бирибиздин организмибизде маал-маалы менен рак клеткалары, ал эле эмес, майда шишиктер пайда болуп турат экен. Бирок алар шишикке каршы турган иммунитеттин аракети менен кайра жок болуп кетет. Ал эми залалдуу шишиктердин өмүрү узун болот жана өзгөчө көңүл бурууну талап кылат.

“Эмчек рагы - гормоналдык бузулуулардан улам сүт безинде пайда болгон шишик” деп окумуштуулар айтып келишет. Бирок буга так аныктама азырынча бериле элек. Изилдөөчүлөрдүн айтымында, бул ооруга кабылгандардын басымдуу бөлүгүн жалгыз бой аялдар түзөт. Сүт безинин рагына кабылбаш үчүн эстроген гормонунун таасирин азайтуу керек. Аялзаты кош бойлуу кезинде анын гормондорунда эстроген таасири аз болот. Мындан тышкары эмчек эмизүүдө эстроген деңгээли аз сакталат да, эне сүт безинин рагына кабылбайт.

Эмчек рагына кандай белгилер мүнөздүү?

• Эмчектеги же колтук алдындагы шишик;

• Сүт безинин өзгөчө катуу болушу жана сол же оң жак эмчектин көлөмүнүн өзгөрүшү;

• Эмчектин терисинин шишик тартып кызарып калышы;

• Эмчектин айыз келбеген учурда да оорусу;

• Үрптүн ичине кирип турган абалы;

• Үрптөн кан аралаш суюктуктун чыгышы;

• Бүдүр болуп кызарган темгилдер же үрптүн тегерегинин карттанып калышы;

Боор рагы боор клеткасында башталат. Ал боордон тышкары ага жакын жаткан лимфалык бездерге, ошондой эле сөөккө жана өпкөгө да жайылышы мүмкүн. В же С гепатити, боордун циррозу, алкоголдук ичимдиктер жана боордо ашыкча темирдин топтолушу боор рагына алып келиши мүмкүн.

Боор рагына кандай белгилер мүнөздүү?

Боор рагын кээде “унчукпаган оору” деп да аташат, себеби эрте баскычында көбүнчө оору белгилери болот же таптакыр эле болбойт. Рактын өнүгүүсүнө карай төмөндөгү белгилери болуусу мүмкүн:

• Оң жактагы ички көңдөйдүн жогорку бөлүгүндө оору пайда болуусу, бул оорунун далыга жана ийинге берилиши;

• Адамдын арыктоосу жана тамакка болгон табиттин жоголуусу;

• Алсыздык, себепсиз чарчоо, ич өтүү жана кусуу;

• Өңдүн жана көздүн агынын саргайышы, зааранын кочкул түскө өтүшү;

Бул белгилер сөзсүз түрдө боор рагынын эмес, боордун башка ооруларына да тиешелүү белгилер болушу мүмкүн.

Өпкөдө ракты пайда кылуучу факторлорго тамекинин түтүнү, тамеки тартуу, шахталардан чыкчу радон аттуу радиоактивдүү газ, булганган аба кирет. Булганган аба менен өзгөчө тамеки тарткандар дем алса рак илдети менен бат ооруп калышы мүмкүн. Мындан тышкары химиялык өнөр жайларда иштеген адамдарда өпкө рагы менен ооруп калуу коркунучу жогору.

Өпкө рагына кандай белгилер мүнөздүү?

Өпкө рагынын эрте баскычынын эч кандай белгилери билинбейт. Бирок шишиктин көлөмү өсүп баратканда төмөндөгү белгилер байкалат:

• Жөтөл катуулап токтобойт жана кетпейт;

• Дем алуунун кысылуусу, демигүү;

• Көкүрөктүн дайым оорусу жана жөтөлгөндө кандын пайда болуусу;

• Үндүн кыркырап калышы жана өпкөнүн жугуштуу оорусу, мисалы, пневмониянын пайда болушу;

• Дайыма чарчоонун белгиси менен бирге белгисиз себептен улам салмактын азайышы;

Эскертүү: Өпкө рагы менен ооруп айыккан адамдар ар бир белгилүү бир мезгил ичинде текшерилип туруусу керек. Өпкө шишиги айыккандан кийин да пайда болуусу мүмкүн, же өпкөнүн башка жеринде пайда болушу ыктымал.

Ашказан рагына кандай белгилер мүнөздүү?

Ашказан рагы жаңыдан башталганда белгилүү бир белгилери билинбейт, бирок оору өөрчүгөн сайын төмөнкүдөй белгилер пайда боло баштайт:

• Ичтин өйдө жагынын оорушу жана көңүл айланып кусуу;

• Бир аз тамак ичкенде эле ашказандын тойгонсуган абалда болушу же ичтин көбүшү;

• Тамакка болгон табиттин азайып, адамдын арыктоосу;

Папиллома вирусун жуктуруп алган айымдарда жатын моюнчасынын шишигинин пайда болуу коркунучу жогору. Папиллома вирусу - кадимки эле кеңири тараган инфекция. Бул вирус аялдарга жыныстык жол аркылуу жугат. Жыныстык мамилени эрте баштаган жана бир нече сексуалдык өнөктөшү бар аялдар папиллома вирусуна жана жатын моюнчасынын шишигине чалдыгышы мүмкүн. Бойго болтурбоочу каражаттарды узак убакыт аралыкта кабыл алуу, ар дайым тамеки тартуу жатын моюнчасынын шишигинин өнүгүү коркунучун жогорулатат.

Жатындын рагына кандай белгилер мүнөздүү?

Эскертүү: Өзгөрүүлөрдү эрте табуу үчүн 25-65 жаштардагы аялдар текшерилип турушу зарыл. 25 жаштан төмөнкү курактагы аялдарда жатын моюнчасынын шишиги кездешпейт. Мындай текшерилүү жыныстык жашоону баштай элек кыздар үчүн да кереги жок.

Бир топ күндөн соң жаңы - 2018-жылдын келүүсү күтүлүүдө. Бул жылы өлкөбүздө кандай окуялардын болору сизге да кызык болсо, көзү ачыктардын төлгө ташына көңүлүңүздү бурабыз.

Бүгүн ушул мезгилде жандануучу оору аталган гайморит тууралуу сөз кылабыз. Дарттын күңгөй-тескейи, келип чыгышы жана алдын алуунун жолдору кызыктырган болсо, анда кийинки макала сиз үчүн.

Рак ооруларынын алдын алса болобу?

Эмчек рагына кандай белгилер мүнөздүү?

• Эмчектеги же колтук алдындагы шишик;

• Сүт безинин өзгөчө катуу болушу жана сол же оң жак эмчектин көлөмүнүн өзгөрүшү;

• Эмчектин терисинин шишик тартып кызарып калышы;

• Эмчектин айыз келбеген учурда да оорусу;

• Үрптүн ичине кирип турган абалы;

• Үрптөн кан аралаш суюктуктун чыгышы;

• Бүдүр болуп кызарган темгилдер же үрптүн тегерегинин карттанып калышы;

Боор рагына кандай белгилер мүнөздүү?

• Оң жактагы ички көңдөйдүн жогорку бөлүгүндө оору пайда болуусу, бул оорунун далыга жана ийинге берилиши;

• Адамдын арыктоосу жана тамакка болгон табиттин жоголуусу;

• Алсыздык, себепсиз чарчоо, ич өтүү жана кусуу;

• Өңдүн жана көздүн агынын саргайышы, зааранын кочкул түскө өтүшү;

Бул белгилер сөзсүз түрдө боор рагынын эмес, боордун башка ооруларына да тиешелүү белгилер болушу мүмкүн.

Өпкө рагына кандай белгилер мүнөздүү?

• Жөтөл катуулап токтобойт жана кетпейт;

• Дем алуунун кысылуусу, демигүү;

• Көкүрөктүн дайым оорусу жана жөтөлгөндө кандын пайда болуусу;

• Үндүн кыркырап калышы жана өпкөнүн жугуштуу оорусу, мисалы, пневмониянын пайда болушу;

• Дайыма чарчоонун белгиси менен бирге белгисиз себептен улам салмактын азайышы;

Ашказан рагына кандай белгилер мүнөздүү?

• Ичтин өйдө жагынын оорушу жана көңүл айланып кусуу;

• Бир аз тамак ичкенде эле ашказандын тойгонсуган абалда болушу же ичтин көбүшү;

• Тамакка болгон табиттин азайып, адамдын арыктоосу;

Жатындын рагына кандай белгилер мүнөздүү?

Суперстан

Имбирь- ашказанга чон пайдасын тийгизет.2000 жылдардан бери Кытайда конул айланууга каршы колдонуп келишет.Кургак, жаны имбирди шорпого,экинчи тамактарга кошсо болот.М:гуручко, чайг

Кунуно 4гр. ашпаш керек.

Белокту эттен же сут азыктарынан башка Бадамдын майынан же чечевицадан да алсак болот.

Чечевица -майда тууралган сабизге аралаштырып, май куйсан, жонокой,эн пайдалуу салат пайда болот.кунуно 50гр.

Сарымсак (чеснок)-курамында аллицин, аллилсульфид бар.Булар рак оорусунун клеткаларын олтурот.Аллицин абанын жардамында пайда болот.Ошондуктан сарымсакты майда туурагандан кийин 10 мунот тыныктырып анан тамака кошсо болот.Кунуно 3 болуктон жеш керек.

Бадам майы-(Миндальное масло)- бул белоктун таттуу булагы.Бадамдын курамында бензальдегиддер бар.Алар рак клеткаларынын кобойушуно богот коет.

Кунуно 2 чай кашык;200 ккал

Жана дагы телефондон да болот экен э. сен озун айтмакчы.

Уйюлдук телефондон кичинекей балдарда мээнин рак ооруусу болот, чон кишилерге болсо - таасири далелдене элек

Билдирүүнү түзөткөн: Султан: 26 Март 2010 - 14:56

Эн негизгиси рак учун болуп кетпеш учун хрониклык оруларды дарылап туруш керек жана жылына бир жолу текшерилиш керек.

Рак оорусу улут менен, гендер менен байланышы коп. Маселе америкада эн коп ичеги менен простата рак оорусу кездешет, СССР олколорундо Ашказан менен опко, Каспий денизинин тегереги - кызыл онгоч рак оорусу, Япония - ашказан.

Ал гормондор качан бузулат - кайта эле алкоголь ичимдиктеринен, аборт жасаганда - аябай катуу гормоналдык дисбаланс болот, постинор деген даары бар - аялдар аны противозачаточный даары катары колдонот - ал дагы дисбаланс кылат.

Бирок 100% мына бул учун болт миома деген маалымат жок, бирок егер миомасы болгон аялдарды статистикалык обработка кылса, алардын кобу алкоголь ичкен, же болбосо аборт коп жасашкан болуп чыгат.

Аябай пайдалуу маалымат бергениниз учун чоон рахмат.

Башка органдардын ракка чалдыгуусунан да, мееде шишиктин пайда болуусу тез болот экен да, тез онугот экен, себеби меенин шишиги 99% злокачественный (кыргызчасын билбедим кечиресиздер) болот экен да тез таркайт экен. Эгерде учурунда байкалбай калган болсо, ооруган кишинин омуру 2 жылга чейин гана уланат экен.

. ар оорудан алыс журолучу деги.

– Экологиянын бузулушу, адамдагы жаман адаттар: тамеки тартуу, ичкилик менен боёк кошулуп газдалган суусундуктарды көп ичүү, фаст-фудду жана грилде бышкан азыктарды көп колдонуу рактын көбөйүшүнө алып келүүдө. Кытайдан чыгарылган арзан кийимдер жана арзан идиштерди колдонуу (буларда ракка алып келүүчү химиялык кошулмалар көп), дарыга бышкан, ошондой эле дары менен сакталган жашылча-жемиштер, күндө көп жүрүү да рактын себепкерлери.

Статистикага кайрылсак, биздин бейтапканага 2009-жылы 34 281 адам кайрылып, мунун 5713ү жатып дарыланып чыккан. Мисалы, ашказан рагынан 441 адам, эмчек рагы менен 446 адам, жатын моюнчасынын рагы менен 378 адам.

Ичкиликти, катуу сырдын жана майлуу колбаса түрлөрүн, малдын майын, кант менен тузду, грилде бышкан тоок этин, тез даярдалуучу азыктарды (хот-дог, гамбургер, чипсы) көп колдонуу рактын пайда болушун шарттайт.

Тамак-аштарга кошулуучу боёктор, даам берүүчү заттар да рактын пайда болушуна себепкер. Андыктан “Кока-Кола”, “Фантаны” аз ичүү, балдарга түркүн түстөгү Кытайдан чыгарылган суусундуктарды бербөө сунушталат.

Зыгырдын уругу жана майы, зайтун майы, чычырканак ашы жана майы.

Жашылчалар (өзгөчө броколли капустасы, помидор, сарымсак, баклажан, шалгам, түрп, ашкабак, болгар калемпири, пияз, петрушка, имбирь).

Жемиштер (өзгөчө курма, авокадо, киви, грейпфрут, кулпунай, апельсин, дан куурай).

Данек жана жаңгак түрлөрү (бадам, өрүк данеги, фундук, ашкабак жана күн карама данеги).

Акшактар (күрүч, гречка, акталган буудай, таруу ж.б.)

Деңиз азыктары (рак, креветки ж.б.)

jalgyz_kyz (26 Апрель 2007 #045; 19#58;57) жазган:

ИЧ КАТУУ РАК ООРУСУНА ЖЕТКИРЕТ

Ич катуу – негизинен аз кыймылдуулук менен туура эмес тамактануудан чыгат. Ал эми өнөкөт ич катууда түрдүү ооруларга, анын ичинде рак оорусуна чалдыгуу коркунучу бар. Бул тема боюнча кененирээк маалымат.

Ич катуу дегенде, заңдардын ичегиде узакка туруп калуусун же ичегинин начар иштөөсүн түшүнөбүз. Жоон ичегиде заңдын топтолуп калуусу ичегинин чоюлуп, формасын жана өлчөмүн жоготуусуна жеткирет. Мунун айынан ички органдар кысылып, жакшы иштей албай калат.

Ич катуунун өтүшүп кетишинин белгилери: Оор дем алуу, тилдин үстүн кебер басуу, бат чарчоо, теринин жана чачтын өңүнүн бузулушу, безеткинин чыгышы, теринин кургак тартышы эсептелет.

Ошондой эле баш оору күчөп, маанай чөгүп, эс-тутум начарлап, жүрөктүн согушу өзгөрүп, ооздо жагымсыз жыт пайда болот. Кээде көңүл айлануу, кусуу, зарына да байкалат. Ич катканда адам ыйына берип геморройго да чалдыгат.

Ич катуунун себептери толтура. Антсе да негизги себептери төмөнкүлөр:

Туура эмес тамактануу;

Ички бездердин иштөөсүнүн бузулушу ж.б.

Тамеки тартуу жана баңгизатын колдонуу;

Эң жөнөкөй ыкманын бири. Чийки кызылчаны көзү майда сүргүчтөн өткөрүп, ширесин сыгып алуу кажет. 50 грамм ширенин үстүнө 50 грамм айранды кошуп, 3 саат коюп коёбуз. Дары-аралашма ичүүгө даяр.

Дарылануу курсу 1 ай. Муну колдонгон соң ичегилер калыптагыдай иштеп калат. Бул ичегиге гана жардам бербестен, боордун да иштөөсүн жакшыртат.

2 аш кашык сулунун үстүнө 300 грамм ысык суу куюп, кайнатуу керек. Анан аны сүзүп алып, суусун 50 граммдан ичүү кажет. 5 күн кайталаса жетиштүү.

Инжир менен алкорунун (кара өрүк) кагынын үстүнө кайнак суу куюп, түнү менен тыныктыруу кажет. Эртеси аз-аздан иче берсе болот. Канча күн ичсе да уруксат.

Билдирүүнү түзөткөн: Aydashka: 20 Ноябрь - 23:16

Улуттук онкология жана гематология борборунда балдар онкологу болуп иштеген Султан Стамбеков Sputnik Кыргызстан агенттигине бала эмнеден улам рак илдетине кабыларын, оорунун алдын алуу жолдорун жана анын негизги белгилерин айтып берди.

Дарыгер бул дартка кабылган чоңдорго караганда балдардын сакайып кетүү мүмкүнчүлүгү көбүрөөк дейт. Чүрпөлөрдүн өмүрү үчүн күрөшкөн жайга рак илдети менен кээде бир айлык, он күндүк ымыркайларды алып келишет экен.

— Жылдан-жылга рак илдетине кабылган адамдардын, анын ичинде балдарын саны көбөйүп жаткандай.

— Азыркы тапта ооруканада рак оорусу менен канча бала дарыланып жатат?

— Онкология борборунун балдар бөлүмү негизи 35 бейтапка ылайыкташкан. Анын алтоо реанимациялык палата болсо, калганы төрт орундуу жалпы палата. Учурда бөлүм толук. Мындан сырткары, келип-кетип дарылангандар дагы бар. Негизи, талап боюнча бир палатада бала жана аны караган адам болуп эки киши эле жатышы керек. Бирок бизде орун аз болгондуктан, бир палатада төрт бала жана аларды караган төрт адам, ошондо сегиз киши бар. Бул биздин негизги көйгөй десем болот. Анткени балдарга химиотерапия бергенде бирөө чүчкүрсө, экинчисине жугат. Эгер эки киши эле жатса, инфекция дагы көп болмок эмес. Анткени химиотерапия алгандан кийин бейтаптын иммунитети аябай төмөндөп кетет.

— Жаңы онкология борбору курулуп жатты эле. Ал азыр бүтө элекпи?

— Эки жыл мурун онкология борбору, анын ичинде балдар бөлүмү өзгөчө болуп жасалат деп имарат курула баштаган. Бирок белгилүү бир себептерден улам токтоп калды окшойт. Ошол борбор салынса, бизге да абдан жакшы болот эле.

— Илдеттин негизги белгилери кандай болот?

— Балдар онкологиясын мен үч негизги түргө бөлөт элем. Биринчиси лейкоз, ак кан оорусу. Анын негизги белгилери: мурун канап, тиштин эти шишийт, баланын дене табы себеби жок 40 градуска чейин көтөрүлүп, моюн, колтукка без чыгат. Экинчиси мээнин рак оорусу. Анда баш ооруп, бала куса берет. Үчүнчүсү, кайсы бир жерде шишиктин пайда болуусу. Мисалы, бутта же бөйрөктө, курсакта дегендей. Бөйрөктө шишик пайда болгонун энеси жуунтуп атканда билсе болот. Бөйрөк туш шишип, бала кан сийип баштайт.

— Кыргызстанда бул үчөөнүн кайсынысы көп?

— Бизде деле дүйнө жүзүндөгүдөй ак кан көп. Экинчи орунда бизде жалпы шишиктер турса, дүйнөдө мээ шишиги экинчи орунда экен.

— Бул илдет эмнеден улам келип чыгат?

Туура эмес тамактануу да таасирин тийгизиши мүмкүн. Мисалы, химиялык заттар кошулган суусундук, ар кыл таттуулар. Бирок ал баланын өзүнө эмес, апасынын курсагынан таасир бериши мүмкүн. Мисалы, апасы кош бойлуу кезинде зыяндуу суусундукту көп иче берсе, ал энеден балага өтүп клеткалардын мутациясын пайда кылышы толук ыктымал.

— Рак менен ооруган балдардын эң кичинекейи канчада?

— Ар кандай. Мисалы, азыр бизде эки айлык ымыркай жатат. Аны бир айлык кезинде эле алып келишкен. Андан дагы кичинекей, 10 күндүк ымыркай да түшкөн.

— Аларды дарылоо, химиотерапия берүү өтө эле оор болсо керек?

— Оңой эмес, бирок аны жасоого мажбурбуз. Анткени баланын өмүрүн сактап калыш керек. Аны кылбасак, баланы жоготуп коюшубуз мүмкүн. Ата-энесине дагы химиотерапия берилбесе болбой турганын түшүндүрөбүз. Кээ бири туура эмес кабыл алып, министрликке кат жазып, таарынгандар дагы болот.

— Балдар менен иштеп баштаганыңызга канча убакыт болду?

— Беш жыл болду. Онкология борборуна негизи 2004-жылы келгем. Башында чоңдор бөлүмүндө иштечүмүн. 2014-жылы реформа болуп, балдардын онкология бөлүмүнө чакыртылдым. Дароо макул болуп, Москвага барып курстардан окуп келип, анан балдарды дарылай баштадым.

— Чоң киши менен баланы дарылоодо айырма барбы?

— Көп эле бала айыгып кетеби?

— Толук эсептесек, 60 пайызга чыгабыз. Эгер мээ шишиктерин кошпой турган болсок, анда мындан дагы көп.

Балдар бөлүмүнө жаңы келип иштей баштаганда бир кичинекей баланын өмүрүн сактап калыш үчүн дарысына каражат издеп калдык. Дароо эле Москвада дайыма жардам берип жүргөн Жылдыз Осмонова деген кызыбыз бар болчу, ага чалдым. Ал акча чогултуп салып, баягы дарыбызды алдык. Кийин тиги бала аман-эсен сакайып чыгып кетти. Эки-үч жыл өткөндөн кийин чачы өсүп башкача бала болуп калыптыр, ата-энеси менен келип ыраазычылык айтып кеткенде "бекер иштеген эмес экенмин" деп толкундангам. Бейтапты кичинекей кезинде дарылап айыктырып, кийин алар мектепке барып, башкача болуп келишкенде сүйүнүп калабыз.

— Оор тагдырларды да көп көрсөңүз керек.

— Бизге ар кандай адамдар келет да. Бир жолу улгайып калган киши небересин жетелеп алып келиптир. Текшерип, "лимфома деген ооруга кабылыптыр, дарылаш керек, эртерээк келип жатыңыз" десем жаман көрүп кеткен. Мага нааразы болуп министрликке кат жазыптыр. Бирок кайра эле бизге келип жатты. Анан атадан "эмнеге министрликке кат жаздыңыз?" деп күлүп сурасам, "мээримиң жок экен, неберемдин оорусун бетиме айттың" дейт. Айла жок айтасың да. "Ооруну жашырсаң өлүм ашкере кылат" дегендей, аны жашырбай эрте дарылаш керек.

— Сиз айтып жаткан баланын ата-энеси жок бекен?

— Россияда иштешчү экен. Бизде бул боюнча да көйгөй бар. Ооруган балдардын көбүн чоң ата, чоң энелери алып келет. Өз ата-энелери Россияда иштеп жүргөн болот.

— Анан баласын караганы келишеби?

— Көбү келет. Бирок баласынын оорусун угуп үй-бүлөсүн таштап кеткен эркектер дагы болот. Жакында эле бир киши уулунун рак илдетине кабылып калганын угуп, аялы менен баласын таштап Россияга кетип башкага үйлөнүп алыптыр. Бирок ата-эненин баары мындай эмес. Арасында көбү чүрпөсүн аман алып калуу үчүн күрөшөт, болгон күчүн аябайт.

— Жумушуңар оорбу?

— Кичинекейлер менен иштешүү бир четинен оор болсо, бир жагынан жеңил. Бала деген бала экен. Ооруганын беш мүнөттө унутуп калып бири-бири менен ойноп маанайыбызды көтөрөт. Жаңы эле ийне, капельница алганын тез эле унутуп коюшат. Негизи онкология менен ооруган бала акыл жагынан тез чоңоюп, тез жетилет экен. Баарына бат көнүп, түшүнүктүү болот. Андыктан ал жагынан кыйналбайбыз. Оору өтүшүп кетип, каза болуп калган учурлар да болот. Мындай учурда кыйын.

— Рак илдетин дарылоо Кыргызстанда кымбат деп айтышат. Бул жаатта балдар онкологиясында абал кандай?

— Чоңдордуку менен салыштырсак, жакшы эле. Дарынын 80 пайызы бар. Аларга акчаны мамлекет бөлөт, кээ бирин фонддор сатып берет. Азырынча колубуздан келбеген деле нерселер бар. Мисалы, сөөк чучугун көчүрүү операциясын азырынча жасай албайбыз. Бирок жаңы борбор салынып калса, ал операция деле эки-үч жылдын ичинде өзүбүздө жасала баштайт деген үмүт бар.

— Рактан алыс болуш үчүн ата-эне эмнелерди билиши керек?

Читайте также: